Trong nhiều năm qua, cụm từ “dạy thêm – học thêm” đã trở thành một vấn nạn nhức nhối trong ngành giáo dục. Học sinh, thay vì được phát triển toàn diện, lại bị biến thành những cỗ máy học bài, học ngày học đêm, học cả thứ bảy, chủ nhật – không phải để mở mang tri thức, mà nhiều khi chỉ để chạy theo thành tích, điểm số, hoặc – nói thẳng – để phục vụ nguồn thu nhập ngoài luồng cho một bộ phận giáo viên.
Chúng ta không thể tiếp tục để tình trạng đó kéo dài!
Giáo dục chân chính là để phát triển con người – không phải biến các em thành nạn nhân của một hệ thống học thêm tràn lan, dạy thêm tùy tiện, kiểm tra, thi cử như cuộc đua không hồi kết.
Dạy học 2 buổi/ngày: Một trong những giải pháp cần thiết
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã thẳng thắn chỉ ra: việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày là một giải pháp mạnh nhằm giảm thiểu tình trạng học thêm, đồng thời mở ra cơ hội để học sinh được phát triển năng lực thực sự, thay vì nhồi nhét lý thuyết.
Không chỉ dừng lại ở tuyên bố, Bộ GD&ĐT đã tham mưu Chính phủ ban hành Chỉ thị số 17 năm 2025 – một cột mốc quan trọng trong hành trình cải tổ giáo dục. Theo đó, các trường tiểu học và trung học cơ sở được khuyến khích tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tùy theo điều kiện địa phương. Đồng thời, chỉ thị này còn mở rộng trách nhiệm tổ chức các hoạt động hè bổ ích cho học sinh – điều mà xã hội đã mong mỏi từ lâu.
Muốn làm được điều đó, Bộ GD&ĐT cần kiên quyết hơn nữa trong việc:
Một nền giáo dục đúng nghĩa là nền giáo dục dạy con người làm người trước khi dạy chữ. Và để làm được điều đó, phải bắt đầu từ việc xóa bỏ tư duy dạy thêm – học thêm ăn sâu như căn bệnh mãn tính, và thay thế bằng một hệ sinh thái giáo dục hiện đại, nhân văn, và thực chất.
Học sinh cần được học để sống chứ không phải học để học thêm.
Đó là điều tối thiểu mà một nền giáo dục vì con người cần phải làm được!
Chúng ta không thể tiếp tục để tình trạng đó kéo dài!
Thông tư 29 – Một bước đi đúng nhưng chưa đủ
Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT quy định về dạy thêm, học thêm từng được kỳ vọng là một liều thuốc mạnh nhằm siết chặt quản lý và trả lại sự lành mạnh cho môi trường giáo dục. Và đúng là sau khi triển khai, đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, trên thực tế, cử tri cả nước vẫn liên tục phản ánh về sự bất cập trong triển khai. Nhiều phụ huynh cảm thấy bị “ép buộc” cho con học thêm. Học sinh thì mệt mỏi, quá tải, thậm chí mất hẳn động lực học tập.Giáo dục chân chính là để phát triển con người – không phải biến các em thành nạn nhân của một hệ thống học thêm tràn lan, dạy thêm tùy tiện, kiểm tra, thi cử như cuộc đua không hồi kết.
Dạy học 2 buổi/ngày: Một trong những giải pháp cần thiết
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã thẳng thắn chỉ ra: việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày là một giải pháp mạnh nhằm giảm thiểu tình trạng học thêm, đồng thời mở ra cơ hội để học sinh được phát triển năng lực thực sự, thay vì nhồi nhét lý thuyết.
Không chỉ dừng lại ở tuyên bố, Bộ GD&ĐT đã tham mưu Chính phủ ban hành Chỉ thị số 17 năm 2025 – một cột mốc quan trọng trong hành trình cải tổ giáo dục. Theo đó, các trường tiểu học và trung học cơ sở được khuyến khích tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tùy theo điều kiện địa phương. Đồng thời, chỉ thị này còn mở rộng trách nhiệm tổ chức các hoạt động hè bổ ích cho học sinh – điều mà xã hội đã mong mỏi từ lâu.
Trả lại tuổi thơ, trả lại ý nghĩa thật sự của giáo dục
Chúng ta không thể chấp nhận việc học sinh suốt ngày giam mình trong lớp học hoặc những lớp học thêm trá hình. Các em cần được học tập thông qua trải nghiệm, qua hoạt động ngoại khóa, qua tương tác với cộng đồng. Đó mới là cách phát triển năng lực toàn diện – về trí tuệ, thể chất, tinh thần và xã hội.Muốn làm được điều đó, Bộ GD&ĐT cần kiên quyết hơn nữa trong việc:
- Giảm tải chương trình học: cắt bỏ những nội dung nặng nề, hàn lâm, không thực tế.
- Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá: giảm áp lực thi cử, khuyến khích tư duy sáng tạo.
- Tăng đầu tư vào cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên: không để "2 buổi/ngày" chỉ là khẩu hiệu suông.
- Giám sát chặt chẽ hoạt động dạy thêm, học thêm, xử lý nghiêm những trường hợp lợi dụng giáo dục để trục lợi.
Kết luận: Cần một cuộc cách mạng thực sự trong giáo dục
Đã đến lúc chúng ta phải trả giáo dục về đúng bản chất của nó – một quá trình khai mở, dẫn dắt, nuôi dưỡng nhân cách và năng lực. Học sinh không phải là sản phẩm để nhà trường đem đi “chào hàng” trong các kỳ thi. Học sinh càng không phải là cái cớ để giáo viên tận dụng để kiếm thêm thu nhập bất chính.Một nền giáo dục đúng nghĩa là nền giáo dục dạy con người làm người trước khi dạy chữ. Và để làm được điều đó, phải bắt đầu từ việc xóa bỏ tư duy dạy thêm – học thêm ăn sâu như căn bệnh mãn tính, và thay thế bằng một hệ sinh thái giáo dục hiện đại, nhân văn, và thực chất.
Học sinh cần được học để sống chứ không phải học để học thêm.
Đó là điều tối thiểu mà một nền giáo dục vì con người cần phải làm được!
