Thái độ vô ơn của trẻ em hiện nay là vấn đề đáng lo ngại, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố gia đình, xã hội, và cá nhân của trẻ. Dưới đây là một số lý giải về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này:
Yếu tố từ gia đình
- Nuông chiều quá mức:
Khi cha mẹ đáp ứng mọi yêu cầu của con mà không để con trải nghiệm khó khăn, trẻ dễ coi những gì mình nhận được là điều hiển nhiên. Sự nuông chiều làm trẻ không học được giá trị của lòng biết ơn. - Thiếu sự dạy dỗ về lòng biết ơn:
Một số gia đình chỉ tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu vật chất mà quên giáo dục con về giá trị tinh thần, sự biết ơn đối với những điều nhỏ bé trong cuộc sống. - Mâu thuẫn gia đình:
Trong những gia đình có nhiều mâu thuẫn, trẻ thường bị ảnh hưởng tâm lý, dẫn đến cảm giác bất mãn và xa cách với cha mẹ, thậm chí coi thường công lao của cha mẹ.
Yếu tố từ xã hội
- Ảnh hưởng từ văn hóa tiêu dùng và mạng xã hội:
Trẻ dễ bị cuốn vào lối sống thực dụng, coi trọng vật chất hơn giá trị tình cảm. Những nội dung trên mạng thường cổ súy cho việc “tự do cá nhân” một cách sai lệch, khiến trẻ đề cao bản thân mà bỏ qua công lao của người khác. - Sự lan rộng của chủ nghĩa cá nhân cực đoan:
Một số trẻ được cổ vũ bởi quan điểm rằng “tôi là trung tâm”, dẫn đến thái độ chỉ nghĩ đến quyền lợi của mình mà quên trách nhiệm với gia đình và xã hội.
Yếu tố từ nhà trường
- Thiếu giáo dục đạo đức và kỹ năng sống:
Một số trường học chỉ tập trung dạy kiến thức, ít chú trọng giáo dục về nhân cách, kỹ năng sống hay giá trị đạo đức. Điều này khiến trẻ thiếu ý thức về lòng biết ơn và trách nhiệm.
Yếu tố cá nhân
- Thiếu trải nghiệm khó khăn:
Trẻ sống trong môi trường đầy đủ, không phải chịu áp lực hoặc khó khăn, nên không hiểu được giá trị của sự nỗ lực và công lao từ người khác. - Tâm lý lứa tuổi:
Lứa tuổi thanh thiếu niên thường có tâm lý nổi loạn, muốn chứng tỏ mình độc lập, từ đó dễ phủ nhận sự giúp đỡ và đóng góp của người khác.
Hậu quả của thái độ vô ơn
- Trẻ dần trở nên ích kỷ, khó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với gia đình và xã hội.
- Mất đi sự trân trọng với những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống, dễ sa vào lối sống thực dụng, vô cảm.
- Khó phát triển thành người có trách nhiệm và cống hiến cho xã hội.
Cách khắc phục
Từ phía gia đình:- Dạy con biết trân trọng và cảm ơn từ những điều nhỏ nhặt.
- Tạo cơ hội cho trẻ tham gia các hoạt động cộng đồng, từ thiện để trải nghiệm và hiểu giá trị của sự giúp đỡ.
- Cha mẹ làm gương bằng cách thể hiện lòng biết ơn trong cuộc sống hàng ngày.
- Đưa giáo dục đạo đức, kỹ năng sống vào chương trình học.
- Tổ chức các buổi nói chuyện, hoạt động khuyến khích trẻ bày tỏ lòng biết ơn với cha mẹ, thầy cô, bạn bè.
- Xây dựng môi trường truyền thông lan tỏa giá trị tích cực, tránh cổ súy lối sống ích kỷ, hưởng thụ.
